National Dialogue for Iran – Conference Summary (Day 1/روز نخست)
The National Dialogue for Iran brought together activists, policy experts, academics, and community leaders from across the globe for two full days of conversation in Washington, D.C. The conference explored justice and accountability, internet freedom, governance pathways, and the creation of a rights-based national dialogue. This page provides an overview of key panels and insights from both days.
فارسی در ادامه
Panel-by-panel analysis (issue-level; critiques are general, not personal)
1) Justice & Accountability
Themes: Rule-of-law accountability (not revenge); truth-seeking; justice as a foundation for national dialogue.
Disagreements inside the panel: Minimal/implicit.
Common ground: Transitional justice; documentation; avoiding blanket amnesties that erase victims.
Critiques (type/target):
In-opposition / structural: Guard against politicizing or factionalizing justice work.
Toward the regime: Systematic obstruction, propaganda, and intimidation against truth-telling.
2) Internet Freedom & Digital Space
Themes: Secure connectivity; anti-censorship tooling; digital participation (e.g., voting/polling during transition).
Disagreements: How to measure impact; social platforms can both empower and polarize.
Common ground: A non-ideological, technical space for cross-camp cooperation.
Critiques:
Cross-media/structural: “Tech as a silver bullet” is risky; the state exploits platforms for surveillance and disinfo.
In-opposition: Fragmented efforts; need coordination standards.
3) Iranians in Public Service
Themes: Diaspora representation; channels between communities and legislatures in host countries.
Disagreements: None prominent.
Common ground: Sustained engagement with constituents; keeping Iran’s human-rights agenda visible.
Critiques:
In-opposition/community: Over-reliance on a few figures; need structured liaison mechanisms.
Toward policymakers: Constraints when officials attend “in a personal capacity.”
4) Foreign Policy on Iran
Themes: Defining current Western policy; transnational threats (beyond classic proxies); mix of pressure/legal tools.
Disagreements: Degree of strategic clarity in Western capitals; effectiveness/limits of sanctions and deterrence.
Common ground: Update political, legal, and policing toolkits to match the regime’s evolving methods.
Critiques:
Toward policymakers: Strategy sometimes diffuse or outsourced; enforcement gaps.
Cross-media/structural: Legal/investigative capacities lag behind hybrid threats.
5) Learning from Transitions
Themes: Limits of copy-paste models; design for “the day after”; persistence; victim-centered justice.
Disagreements: Balancing justice vs. reconciliation under economic/security stress.
Common ground: Start institution-building now; sustained documentation.
Critiques:
Structural: Beware simplistic analogies and blanket amnesties.
In-opposition: Under-planning for post-change governance.
6) Strategy & Pathways to Democratic Transition (high-friction)
Core disagreements (explicit):
Territorial integrity / decentralization / minority rights: from “one country, equal citizenship, language rights” to warnings against securitizing ethnicity to justify crackdowns; also calls to acknowledge diverse provincial demands.
Method of struggle: broad nationwide, non-armed uprising vs. arguments that some role for force exists in any transition.
Common ground: A minimal joint platform (one country; equal citizenship; secularism; human-rights alignment); practical staging and regional-to-national mobilization.
Critiques:
In-opposition: Factionalism, labels (e.g., “separatist”), premature zero-sum rivalry.
Structural: The regime’s tactic of securitizing identity/territory to justify repression.
7A/7B) Media, Truth & Information Integrity
Themes: Reliable coverage; filling the domestic media vacuum; Persian language as a civic bond.
Disagreements: None major captured; largely convergent.
Common ground: Fact-checking; professional standards; engaging a full spectrum of outlets.
Critiques:
Cross-media / in-opposition: Polarization; audience distrust; need inter-outlet verification protocols.
Toward the regime: Censorship and disinformation multiply the burden on exiled media.
Day-1 synthesis
Fault lines:
Method of change—mass non-violent uprising vs. some role for force.
Territorial integrity & governance design—unitary state with equal rights vs. stronger decentralization; stop securitizing identity.
Western policy mix—pressure/legal action vs. concerns over ambiguity and enforcement.
Shared ground:
Rule-of-law transitional justice;
Rights-centered national dialogue and trust-building;
Secure connectivity and credible media;
Concrete “day-after” planning.
پنل ۱) دادخواهی و آیندهٔ ایران
محورها: تمایز «دادخواهیِ قانون‌مدار» از «انتقام»، ضرورت حقیقت‌یابی و ثبت منظم؛ پیوند دادخواهی با گفت‌وگوی ملی.
اختلاف‌ها: محل اختلافِ صریح درون‌پنل کم‌رنگ بود.
اشتراک‌ها: عدالت انتقالی، پاسخگوییِ حقوقی، پرهیز از عفوهایی که حق دادخواهی را از بین می‌برد.
نقدها (نوع/سویه/هدف):
ساختاری/درون‌اپوزیسیون: نقدِ «سیاسی‌ورزی و جناحی‌کردنِ دادخواهی»؛ هشدار نسبت به مصادره‌ی دادخواهی توسط ائتلاف‌های سیاسی.
معطوف به رژیم: سیستماتیک‌بودن سرکوب و دروغ‌پراکنی که کار حقیقت‌یابی را دشوار می‌کند.
پنل ۲) آزادی اینترنت و فضای دیجیتال
محورها: زیرساخت امن، ابزار ضدسانسور، رأی/نظرسنجی آنلاین در دوران گذار.
اختلاف‌ها: پرسش دربارهٔ «اثرِ واقعی و سنجش‌پذیرِ فناوری» و دوگانهٔ توانمندسازی/قطبی‌سازی شبکه‌های اجتماعی.
اشتراک‌ها: همکاریِ فراحزبیِ متخصصان ممکن و لازم است.
نقدها:
فرارسانه‌ای: نقدِ «توهمِ فناوری به‌مثابه گلولهٔ نقره‌ای» و نیز سوءاستفادهٔ رژیم از شبکه‌ها برای رصد/پروپاگندا.
درون‌اپوزیسیون: پراکندگیِ ابتکارات و کمبود هماهنگی فنی.
پنل ۳) ایرانیان در خدمات عمومی (پارلمان)
محورها: نقش قانون‌گذاران ایرانی‌تبار در نمایندگیِ مطالبات جامعه و پیوند با دیاسپورا.
اختلاف‌ها: در متن، اختلافِ جدی ثبت نشده.
اشتراک‌ها: تاکید بر ظرفیت‌سازی گفت‌وگو با جامعهٔ ایرانی.
نقدها:
درون‌اپوزیسیون/جامعه: انتظاراتِ بیش‌از‌حد از تک‌چهره‌ها؛ ضرورت کانال‌های سازمان‌یافته‌ی ارتباطی.
معطوف به سیاست‌گذار خارجی: کندیِ بروکراسی و محدودیتِ عمل نمایندگان وقتی «به‌صورت شخصی» شرکت می‌کنند.
پنل ۴) سیاست خارجی دربارهٔ ایران
محورها: تعریف/جهتِ سیاست آمریکا؛ تهدید برون‌مرزیِ نو (شبکه‌های تبهکار به‌جای نیابتی سنتی)؛ نسبت فشار/تعامل.
اختلاف‌ها: میزان «بی‌تفاوتی/ابهام راهبردی» در سیاست غرب و کارایی تحریم‌ها.
اشتراک‌ها: ضرورت به‌روز کردن ابزارهای سیاسی/اطلاعاتی/قضایی در برابر تهدیدهای فرامرزی.
نقدها:
معطوف به سیاست‌گذار خارجی: فقدان یا چندپارگی راهبرد؛ حتی بحث «برون‌سپاری» تصمیم‌ها.
فرارسانه‌ای: عقب‌ماندگی ابزارهای حقوقی/پلیسی نسبت به تاکتیک‌های رژیم.
پنل ۵) درس‌هایی از گذارها
محورها: دشواری گذار بدون اهرم قدرت سخت؛ الگوگیری انتقادی از موارد موفق/ناموفق؛ عدالت انتقالی و «روزِ بعد».
اختلاف‌ها: وزن «عدالت» در برابر «آشتی/مصالحه» در شرایط فشار معیشتی/امنیتی.
اشتراک‌ها: ضرورت برنامه‌ریزی نهادی از همین امروز؛ پایداری و سندبرداری حقوق بشری.
نقدها:
ساختاری: ساده‌سازی‌های خطرناک (الگوبرداری مکانیکی، عفوهای کور).
درون‌اپوزیسیون: بی‌برنامگی برای «روزِ بعد».
پنل ۶) راهبرد و مسیرهای گذار به دموکراسی
محورها: راه‌حل‌های عملی، مرحله‌بندی، بسیج منطقه‌ای→ملی، گفت‌وگوی ملی به‌جای قبیله‌گرایی سیاسی.
اختلاف‌ها (صریح):
تمامیت ارضی/تمرکززدایی/حقوق اقوام (از «ایران واحد + حقوق زبان مادری» تا نقدِ امنیتی‌سازی و پذیرش تنوع مطالبات استان‌ها).
روش گذار: قیام سراسریِ غیرمسلحانه در برابر ادعای ضرورتِ «نقش نیروی نظامی» در هر گذار.
اشتراک‌ها: لزوم برنامهٔ حداقلی مشترک (کشور واحد، برابری شهروندی، سکولاریسم، حقوق بشر).
نقدها:
درون‌اپوزیسیون: قبیله‌گرایی، برچسب‌زنی (مثلاً «تجزیه‌طلب»)، رقابت‌های زودهنگام.
ساختاری: امنیتی‌سازیِ مسئلهٔ قومیت/سرزمین توسط رژیم برای مشروعیتِ سرکوب.
پنل ۷A/7B) رسانه، حقیقت و سلامت اطلاعات
محورها: اعتبار حرفه‌ای، پوشش خلأ داخل، زبان فارسی به‌مثابه پیوند ملی.
اختلاف‌ها: در متن موجود اختلاف پررنگ ثبت نشده (بیشتر همسو).
اشتراک‌ها: راستی‌آزمایی، استانداردهای حرفه‌ای، تعامل با طیف رسانه‌ها.
نقدها:
فرارسانه‌ای/درون‌اپوزیسیون: قطبی‌سازی رسانه‌ای، بی‌اعتمادی بخشی از مخاطبان، نیاز به همکاری‌های بین‌رسانه‌ای برای ارتقای «سلامت اطلاعات».
معطوف به رژیم: سانسور و پروپاگندا که بار رسانه‌های برون‌مرزی را چند برابر می‌کند.
جمع‌بندیِ روز اول (با تفکیک «نقدِ ساختاری» از «نقدِ شخصی»)
سه گسل کلیدیِ گفتمانی/ساختاری
روش گذار: قیام سراسریِ غیرمسلحانه ↔ نقش/جایگاه نیروی نظامی.
ساخت سیاسی-سرزمینی: «کشور واحد + برابری شهروندی + حقوق زبان مادری» ↔ حساسیت به امنیتی‌سازی و لزوم گفت‌وگو دربارهٔ تنوع مطالبات.
سیاست خارجی/ابزارها: فشار/تحریم/قضایی ↔ کارآمدی واقعی و خطر «ابهام راهبردی» غرب.
چهار اشتراک کلانِ میان‌طیفی
عدالت انتقالیِ قانون‌مدار (ردّ انتقام، تاکید بر حقیقت‌یابی/پاسخگویی).
گفت‌وگوی ملی و اعتمادسازی پیش از ائتلاف‌های انتخاباتی/قدرت‌محور.
زیرساختِ ارتباطی امن و رسانهٔ معتبر به‌عنوان زمینِ همکاریِ غیرایدئولوژیک.
نقشهٔ «روزِ بعد»: تیم‌های موازی برای خدمات عمومی، عدالت، و بازسازی نهادی.
نسخهٔ «نقدها» به تفکیک هدف
معطوف به رژیم: سرکوب سازمان‌یافته، پروپاگندا، امنیتی‌سازی (قومیت/تمامیت ارضی)، تهدید برون‌مرزی نو.
معطوف به سیاست‌گذار خارجی: ابهام/چندپارگی راهبرد؛ عقب‌ماندگی ابزارهای قضایی/پلیسی.
درون‌اپوزیسیون: قبیله‌گرایی و برچسب‌زنی؛ جناحی‌کردن دادخواهی؛ پراکندگی ابتکارات فنی/رسانه‌ای.
ساختاری/فرارسانه‌ای: توهمِ «فناوری = راه‌حلِ یک‌مرحله‌ای»، خطر عفوهای کور، ضعف برنامهٔ «روزِ بعد».
National Dialogue for Iran – Conference Summary
It all begins with an idea.
English follows
جمع‌بندی دو روزه (فارسی)
اشتراکات کلیدی
عدالت انتقالیِ قانون‌مدار: تأکید بر حقیقت‌یابی، مستندسازی، و پاسخگویی (نه انتقام).
گفت‌وگوی ملی و اعتمادسازی: چارچوبِ همکاریِ فرابرچسبی؛ منشور حداقلی (کشور واحد، برابری شهروندی، سکولاریسم، حقوق بشر).
زیرساخت ارتباط امن و رسانه معتبر: اینترنت آزاد و سلامت اطلاعات به‌عنوان زمینِ همکاریِ غیرایدئولوژیک.
نقشهٔ «روزِ بعد» و ظرفیت‌سازی شبکه‌ای: طراحی نهادی، استانداردهای همکاری، و شبکه‌سازی پایدار.
اختلافات/گسل‌ها
روش تغییر: قیام/بسیجِ سراسریِ غیرمسلحانه ↔ طرحِ نقش/وزنِ ابزارهای سخت.
ساخت سیاسی–سرزمینی: «کشور واحد + برابری + حقوق زبان مادری» ↔ تقاضای تمرکززدایی/حساسیت به امنیتی‌سازی.
ترکیب ابزار خارجی/داخلی: فشار و پیگرد فرامرزی ↔ تردید دربارهٔ کارایی/اجرای راهبرد خارجی.
حکمرانی شبکه‌ای/شمول (روز دوم): باز/عضو-محور بودن شبکه و دامنهٔ «چترِ بزرگ» گفت‌وگو.
رسانه/تکنولوژی: قطبی‌سازی و بی‌اعتمادی، خوش‌بینی افراطی به تکنولوژی در برابر ریسک نظارت/دیس‌اینفو.
Two-Day Synthesis (English)
Shared Pillars
Rule-of-law transitional justice—truth, documentation, accountability (not revenge).
National Dialogue & trust-building—a minimal common platform (one country, equal citizenship, secularism, human-rights alignment).
Secure connectivity & credible media—non-ideological spaces for collaboration.
“Day-after” planning & networked capacity—institution design, standards, and durable organizing.
Fault Lines
Method of change: mass non-violent uprising ↔ arguments for some role of force.
State design & territorial question: unitary + equal rights & language rights ↔ stronger decentralization; stop securitization.
External vs. internal leverage: sanctions/legal action vs. doubts about coherence/enforcement.
Network governance & inclusion (Day 2): open vs. member-based; big-tent scope.
Media/tech risks: polarization, trust deficits; tech optimism vs. surveillance/disinfo.
1) Heatmap اشتراکات (Panels × Common Themes)
فارسی: هر خانهٔ تیک‌خورده یعنی پیوندِ قوی پنل با آن «مضمون مشترک». از چگالی سطرها می‌فهمیم کدام پنل‌ها گسترهٔ وسیع‌تری از اشتراکات را پوشش داده‌اند؛ از چگالی ستون‌ها می‌بینیم کدام مضامین (مثل گفت‌وگوی ملی یا عدالت انتقالی) در سراسر برنامه پر تکرار بوده‌اند.
EN: A checked cell marks a strong linkage between a panel and a common theme. Dense rows = panels covering many shared themes; dense columns = themes broadly echoed across the conference.
2) DISAGREEMENTS — Ranked Fault Lines (Two Days)
این نمودار یک نمای کلی از همه‌ی محورهای اختلاف (Fault Lines) در طول دو روز کنفرانس است و به‌صورت نمودار میله‌ای افقی مرتب شده است.
محور عمودی: نام هر محور اختلاف (مثلاً روش تغییر، طراحی ساختار دولت، قطبی‌سازی رسانه).
طول هر میله: نشان می‌دهد چند پنل به آن محور پرداخته‌اند؛ هرچه میله بلندتر باشد، آن اختلاف در میان پنل‌های مختلف پررنگ‌تر بوده است.
کنار هر میله سه داده درج شده است:
عدد کل (Total) = تعداد پنل‌های درگیر
D1 و D2 = تفکیک تعداد پنل‌های روز اول و دوم
فهرست کدهای پنل‌ها (P…) که دقیقاً در این بحث نقش داشته‌اند.
نوار توضیح پایین (Legend) کدهای P را به نام کامل هر پنل متصل می‌کند.
کاربرد تحلیلی:
به‌سرعت می‌توانید ببینید کدام موضوعات بیشترین چالش یا بحث را میان دو روز داشته‌اند (مثل روش تغییر یا شبکه و شمول). این کمک می‌کند برای برنامه‌های آینده، مدیریت تعارض یا گفت‌وگو روی همین محورها متمرکز شود.
This horizontal bar chart ranks all major fault-line issues discussed across both conference days.
Y-axis: Each fault-line topic (e.g., Method of Change, State Design & Territorial Question, Media Polarization).
Bar length: Number of panels that engaged with that issue—the longer the bar, the more widely debated it was.
Labels to the right of each bar show:
Total panels addressing the issue
D1/D2 = how many of those panels were on Day 1 vs. Day 2
Panel codes (P…) listing exactly which panels took part.
A footer legend maps each panel code (P1, P2, …) to its full panel title.
Analytical use:
At a glance you can identify which disputes were most pervasive across the conference and how they split between Day 1 and Day 2, helping organizers focus future dialogue or conflict-management efforts on these high-impact topics.
National Dialogue for Iran – Conference Summary (Day 2/روز دوم)
It all begins with an idea.
The National Dialogue for Iran brought together activists, policy experts, academics, and community leaders from across the globe for two full days of conversation in Washington, D.C. The conference explored justice and accountability, internet freedom, governance pathways, and the creation of a rights-based national dialogue. This page provides an overview of key panels and insights from both days.
فارسی در ادامه
Panel-by-panel analysis
8) Women, Human Rights, Dignity & National Dialogue
Themes: Framing for national dialogue; protecting defenders; women and marginalized groups.
Likely tensions: Weight of international tools (pressure/lobbying) vs. domestic civil-society capacity; prioritization within the human-rights docket.
Common ground: Universal rights baseline; safety infrastructure for activists.
Critiques:
Toward policymakers: Inconsistent rights strategy across capitals.
In-opposition / structural: Avoid factionalizing human rights.
9) Beyond Activism → Networked Community
Themes: From episodic mobilization to durable networks (roles, process, shared calendars, pooled resources).
Disagreements: Network governance (open vs. member-based), relationship to parties/coalitions; service vs. political action focus.
Common ground: Interoperable communications; transparent decision rules; trust-building protocols.
Critiques:
In-opposition: Tribalism, duplicated projects.
Cross-media/structural: Over-reliance on social media without organizational architecture.
10) Echoes of the Past
Themes: Historical learning as compass; memory work; connecting justice with civic education.
Disagreements: How far to generalize historical cases; narrative/education first vs. institution-design first.
Common ground: History guards against forgetting and repeats.
Critiques:
Structural: Beware simplistic analogies; scale civic education.
11) National Dialogue — Vision, Challenges, Pathways
Themes: Definition and rules of fair play; inside–outside participation; conflict-management mechanisms.
Disagreements (overlap with Day-1 Panel 6): How “big-tent” the dialogue should be; minimal common platform vs. tackling unsolved identity/regime-type debates now.
Common ground: A four-point minimal platform (one country; equal citizenship; secularism; human-rights compliance); transparent process for disagreements.
Critiques:
In-opposition: Personalization/labeling; premature zero-sum contests.
Toward policymakers: Geopolitics trumping rights undermines dialogue credibility.
12) Eyes of Freedom (Survivors)
Themes: Survivor testimony; right to truth and justice; psychosocial support; evidence preservation.
Disagreements: Balancing visibility with survivor safety/privacy; linking testimony to policy/legal follow-through.
Common ground: Dignity of victims; no impunity; public memory.
Critiques:
Toward the regime: Systemic violence (including eye injuries).
Structural (abroad): Need sustainable support & legal pathways.
Day-2 synthesis
Core consensus: Rights-based dialogue + building networked capacity + institutionalizing memory/justice.
Main tensions: External leverage vs. domestic empowerment; scope/governance of the network; how much of the “hard questions” to bring into the dialogue now.
Immediate outputs: Minimal common platform; network architecture (roles, workflows, data); survivor-support/justice bundle; “history-for-civics” program.
تحلیل پنل‌ها (روز دوم)
پنل ۸) Human Rights, Dignity & National Dialogue
محورها: کرامت انسانی به‌عنوان مبنای گفت‌وگوی ملی؛ آزادی‌های بنیادینِ زنان و گروه‌های به‌حاشیه‌رانده؛ پیوند دادخواهی با اعتماد اجتماعی.
اختلاف‌های درون‌موضوعیِ محتمل: وزنِ «اقدام بین‌المللی» (تحریم/لابی) در برابر «توانمندسازی جامعهٔ مدنی»؛ اولویت‌گذاری میان «زندانیان سیاسی/شکنجه‌دیدگان» و سایر حوزه‌های حقوق بشری.
اشتراک‌ها: حقوق‌بنیاد کردن گفت‌وگو، حمایت ساختاری از مدافعان حقوق بشر، امنیت فعالان داخل.
نقدها (نوع/سویه):
معطوف به سیاست‌گذار خارجی: پراکندگی/ابهام در راهبردِ حقوق بشریِ دولت‌های غربی.
درون‌اپوزیسیون/ساختاری: خطر «جناحی‌شدنِ حقوق بشر» و تضعیف اجماع.
پنل ۹) Beyond Activism → Networked Community
محورها: عبور از رویدادمحوری به «شبکهٔ پایدار» (پیوندِ حرفه‌ها، نسل‌ها، جغرافیاها)؛ استانداردهای همکاری/اعتمادسازی؛ جمع‌سپاری منابع.
اختلاف‌ها: مدل حکمرانی شبکه (باز/عضو-محور)، نسبت با نهادهای حزبی/ائتلافی؛ تمرکز بر «خدمات» vs «کنش سیاسی» در شبکه.
اشتراک‌ها: نیاز به زیرساخت ارتباطی، تقویم مشترک اقدام، و قواعد شفاف برای تصمیم‌گیری.
نقدها:
درون‌اپوزیسیون: قبیله‌گرایی و پراکندگی ابتکارات.
فرارسانه‌ای: اتکای افراطی به شبکه‌های اجتماعی بدون معماری سازمانی.
پنل ۱۰) Echoes of the Past
محورها: درس‌گیریِ نهادی از گذشته (موفقیت‌ها/ناکامی‌ها)، حافظهٔ جمعی به‌مثابه سرمایهٔ سیاسی، پیوند عدالت انتقالی با روایت تاریخی.
اختلاف‌ها: میزان تعمیم‌پذیری تجارب تاریخی به امروز؛ تقدم «روایت‌سازی/آموزش» یا «طراحی نهادیِ روزِ بعد».
اشتراک‌ها: تاریخ به‌عنوان سپرِ ضدفراموشی و قطب‌نمای تصمیم.
نقدها:
ساختاری: ساده‌سازی‌های خطرناک در الگوبرداری؛ فقدان برنامهٔ آموزشی عمومی دربارهٔ گذار.
پنل ۱۱) National Dialogue: Vision, Challenges, Pathways
محورها: تعریف مشترک از «گفت‌وگوی ملی»، قواعدِ بازیِ عادلانه، نقشهٔ راه مشارکتیِ داخل/خارج.
اختلاف‌ها (صریحِ روز اول هم بازتاب دارد): حدود گفت‌وگو با طیف‌های ناهمسو؛ «برنامهٔ حداقلیِ مشترک» vs ورود به موضوعات حل‌ناشدنی (نوع حکومت، تمرکززدایی).
اشتراک‌ها: چارچوب حداقلی برای همکاری (کشور واحد، برابری شهروندی، سکولاریسم، انطباق با حقوق بشر) و سازوکار شفاف برای اختلاف‌ها.
نقدها:
درون‌اپوزیسیون: شخصی‌سازی/برچسب‌زنی؛ رقابت‌های زودهنگام.
معطوف به سیاست‌گذار خارجی: ترجیح ژئوپولیتیک بر حقوق بشر، که گفت‌وگو را بی‌اعتبار می‌کند.
پنل ۱۲) Eyes of Freedom (Survivors)
محورها: شهادت قربانیان (چشم‌گیری)، حق حقیقت و عدالت، حمایت روان‌اجتماعی، مستندسازی برای پیگرد آینده.
اختلاف‌ها: توازن «آشکارسازی» با «حریم/امنیت» شاهدان؛ پیوند شهادت با سیاست‌گذاری (ملی/بین‌المللی).
اشتراک‌ها: محوریت کرامت قربانی، ممنوعیت بی‌کیفرمانی، یادسپاری/حافظهٔ عمومی.
نقدها:
معطوف به رژیم: سرکوب و نابیناسازی سیستماتیک.
ساختاری (خارج): کمبود سازوکارهای پایدار حمایت و پیگیری حقوقی.
جمع‌بندی روز دوم (چند خط مدیریتی)
هستهٔ اجماع: گفت‌وگوی ملیِ «حقوق-محور» + تبدیل کنشگری به «شبکهٔ پایدار» + روایت/حقیقت برای عدالت.
گسل‌های اصلی: وزن اقدام بین‌المللی vs توانمندسازی داخلی؛ مدل حکمرانی شبکه و نسبتش با سیاست حزبی؛ حدود موضوعات سختِ اختلاف (نوع حکومت/تمرکززدایی).
خروجی‌های عملی فوری: منشور حداقلی همکاری، معماری شبکه (نقش‌ها/فرایند تصمیم/داده‌ها)، بستهٔ حمایت از شاهدان و مدافعان، و نقشهٔ آموزشی «تاریخِ گذار».